Internet jest pomocnym narzędziem w robieniu zakupów. W ten sposób można zaoszczędzić czas i pieniądze. Czasami zakupy przez internet niosą ze sobą niestety ryzyko. Kilka porad pomoże ci wystrzec się pewnych błędów. Konsument ma bowiem swoje prawa i obowiązki.
Do czego ma prawo konsument kupując przez Internet?
- Testy
usług – zalecane jest sprawdzanie, czy oferowana usługa
testowa na kilka dni nieodpłatnie nie stanowi umowy, która przedłuży się
automatycznie w drogą i niepotrzebną umowę.
- Niezamówiona
korespondencja - może być
pułapką służącą do wyłudzenia pieniędzy lub naszych danych. Nie
odpowiadamy na emaile zapraszające nas do klikania na linki w celu
aktualizacji danych osobowych. Podane nieopatrznie dane są często
wykorzystywane do działań o charakterze przestępczym.
Dokonując
zakupów on-line konsument ma prawo do:
- jasnej i pełnej informacji o
oferowanych towarach i usługach - przed złożeniem zamówienia
- pisemnego
potwierdzenia informacji
o dokonaniu zakupu. Warto wydrukować
stronę, na której pojawia się potwierdzenie złożenia
zamówienia. Nie później niż w chwili dostawy konsument powinien otrzymać w
formie pisemnej lub na innym trwałym nośniku potwierdzenie zawarcia umowy
o określonej treści
- odstąpienia
od umowy w ciągu 7 dni roboczych (w Polsce 10 dni
kalendarzowych) bez ponoszenia dodatkowych kosztów (z wyjątkiem kosztów
zwrotu towaru do sprzedawcy)
UWAGA! Prawa do odstąpienia nie
stosuje się m.in. do umów o usługi zakwaterowania, transportu,
turystyczne oraz zakupu przez licytację.
Zanim zostanie dokonany zakup
- należy
sprawdzić adres i numer telefonu do przedsiębiorcy; nie można
zakładać, że przedsiębiorca ma siedzibę w Polsce tylko dlatego, że
adres internetowy ma skrót .pl
- zaleca
się korzystanie z takich witryn internetowych, które zapewniają bezpieczne sposoby płatności (w szczególności
bezpieczne połączenia) - sygnalizowane poprzez symbol ("ikonkę")
kłódki na spodzie ekranu monitora.
- warto
sprawdzić, czy przedsiębiorca deklaruje reguły zachowania prywatności
(tzw. politykę prywatności)
i wskazuje, w jakim trybie będą przetwarzane dane osobowe.
- koniecznie
trzeba sprawdzić, czy nabywany towar np. urządzenie elektryczne odpowiada
technicznym wymogom w danym kraju.
- konsument
powinien upewnić się, czy gwarancja jest honorowana w kraju jego
stałego pobytu, a jeżeli zajdzie konieczność zwrotu towar
sprzedawcy w jego kraju, to warto wyjaśnić jak przebiega procedura zwrotu
produktu.
- rekomenduje
się kalkulację wysokości dodatkowych kosztów zakupu, takich jak
podatki, cło, koszty dostawy, przesyłki pocztowej lub paczki.
- można
upewnić się czy przedsiębiorca należy do systemu gwarantującego stosowanie
określonych dobrych praktyk; jeśli tak, to będzie łatwiej dochodzić swoich
praw; o przynależności do systemu świadczyć będą oznaczenia graficzne
(logo); do systemów takich należy między innymi Euro-label.
Kiedy sprawy przybierają
niekorzystny obrót
Jak i do kogo skierować skargę?
Jak najszybciej należy powiadomić przedsiębiorcę o problemie.
Trzeba złożyć skargę na piśmie i umieść w niej
następujące informacje:
- datę
zamieszczenia informacji handlowej i adres strony, na której się ona
pojawiła
- datę
złożenia zamówienia
- cechy
zamówionego produktu lub usługi
- zapłaconą
kwotę i metodę płatności
- dodatkowe
dane, np. numer zlecenia albo klienta
- przyczynę
skargi
- inne
dane, które są istotne
- żądanie,
np. wymiany towaru, zwrotu pieniędzy
Zalecane jest zachowanie kopii strony internetowej (np.
wykorzystując klawisza PrintScreen), umowy, regulaminu,
zgłoszenia
reklamacyjnego i całej korespondencji prowadzonej z przedsiębiorcą.
Gdzie konsument może szukać pomocy?
Jeżeli negocjacje ze sprzedawcą kończą się niepowodzeniem,
powinny zostać rozważone inne metody dochodzenia
Jeśli nie uda się zakończyć sporu metodami polubownymi (mediacje, sądy konsumenckie),
w ostateczności pozostaje odwołanie się do sądu. Niestety, postępowanie w
sporach ponadgranicznych z obcym przedsiębiorcą często oznacza złożony,
kosztowny i powolny proces.
Oszustwa i triki w
cyberprzestrzeni
Przestrzeń internetowa
stała się dla przestępców nowym miejscem, w którym istnieje możliwość łatwego
oszukania konsumentów. Do najbardziej popularnych trików zalicza się:
- Ukryte
adresy - pseudo-przedsiębiorcy próbują sprzedawać towary lub usługi, stosując
anonimowe adresy poczty elektronicznej albo numery skrzynki pocztowej i
utrudniają tym samym ustalenie ich aktualnej lokalizacji.
- Atak za
pośrednictwem haseł – to ogłoszenia w rodzaju "TAJEMNICA GWARANTOWANEGO SUKCESU"
albo "JAK ZAROBIĆ MILION", lecz te hasła w obcym języku nie
zapewniają obiecywanego rezultatu.
- Niejasne
listy referencyjne, listy pochwalne - "Tysiące usatysfakcjonowanych
klientów!" - brzmi dumnie i robi wrażenie, ale rzadko jest to
informacja, która pozwoli sprawdzić wiarygodność twierdzenia.
- "To
nie jest trik"/"This is not scam" - nie
należy dać się zwieść takim hasłom. Uczciwy biznes nie potrzebuje tego
typu zapewnień.
- Obietnice
natychmiastowego bogactwa - zwykle brzmią zbyt dobrze, by być prawdziwymi.
- Zapłać za
ujawnienie sekretu - czasem można spotkać w Internecie ofertę uzyskania sekretnej metody
wzbogacenia się dla wybrańców. Tymczasem zwykle ofiarami tego wybiegu są
tysiące użytkowników. Oszuści sugerują, że tajemnica ta jest dostępna za
stosowną opłatą.
- Ukryte
wydatki – należy uważać na ogłoszenia i reklamy obiecujące brak jakichkolwiek
kosztów wstępnych, a następnie zwracających się o tylko jednorazową
opłatę.
- Testy
usług – zalecane jest sprawdzanie, czy oferowana usługa
testowa na kilka dni nieodpłatnie nie stanowi umowy, która przedłuży się
automatycznie w drogą i niepotrzebną umowę.
- Niezamówiona
korespondencja - może być
pułapką służącą do wyłudzenia pieniędzy lub naszych danych. Nie
odpowiadamy na emaile zapraszające nas do klikania na linki w celu
aktualizacji danych osobowych. Podane nieopatrznie dane są często
wykorzystywane do działań o charakterze przestępczym.
Spam
Niezamówiona
informacja handlowa (tzw. spam) jest niedozwolona. W polskich przepisach został przyjęty tzw. wariant opt-in, tzn. wymagana jest uprzednia zgoda klienta-odbiorcy.
Za zgodę uważa się również domyślne zezwolenie (np. przez przekazanie swojego
adresu e-mail) pod warunkiem, że odbiorca był zasadniczo poinformowany o
zamiarze użycia go do celów marketingowych.
Jednocześnie w
przypadku spełnienia nie zamówionego świadczenia drogą elektroniczną jego
realizacja odbywa się na ryzyko przedsiębiorcy. Konsument nie jest zobowiązany
do uiszczania żadnych opłat za tego rodzaju dostarczoną usługę.
Aukcje
internetowe/Strony ogłoszeniowe
Zarówno aukcje
internetowe, jak i strony ogłoszeniowe umożliwiają zainteresowanym zbycie
różnego rodzaju towarów w drodze sprzedaży lub - w przypadku aukcji -
licytacji. Warto:
- pamiętać, że umowa nie jest zawierana z firmą – operatorem serwisu aukcyjnego (np. eBay, Allegro), czy operatorem
strony ogłoszeniowej, więc nie będzie on ponosił odpowiedzialności, gdy
pojawią się problemy z nabytym produktem.
- upewnić się, czy osoba oferująca towar jest wiarygodna, m.in. przeczytać komentarze dotyczące tego sprzedawcy i opinie
pojawiające się na forum wewnętrznym w witrynie internetowej organizatora
aukcji (forum dyskusyjne, chat-room), sprawdzić ile i jakiej wartości
towary sprzedawał dotychczas.
- do zapłaty wykorzystywać systemy bezpiecznej
płatności albo systemy polecane przez przedsiębiorców depozytowych albo
przelewem bankowym.
UWAGA! Umowy zawierane na
aukcjach są wyłączone spod zakresu działania dyrektywy 97/7/WE z dnia 20 maja
1997 r. o ochronie konsumentów w umowach zawieranych na odległość.
Dlatego w
przypadku zakupu na licytacji nie przysługuje prawo do zwrotu towaru.
Powyższe informacje zaczerpnięte ze strony www.konsument.gov.pl